Zeven woorden die de lading beter dekken dan ‘lui’

Ken je haar? Die slavendrijver in je hoofd, die jou de hele dag door het slijk haalt? Haar favoriete verwijt: je bent lui!

Ik ken haar maar al te goed. Want al zit ik soms hele dagen achter mijn laptop te stressen of tuinier ik me af en toe in het zweet, regelmatig doe ik ook helemaal niks. En daar vindt ze wat van, dat strenge mens in mijn hoofd.

Oordeel

‘Lui’. Wat betekent dat eigenlijk? Volgens mij is het niks meer dan een oordeel. Als je lui bent, ben je een slecht mens. Want je bent inactief in een wereld die om productiviteit draait. Er is een grove karakterfout in je systeem geslopen en dat is je eigen, domme schuld. Nou ja, dat alles zegt mevrouw Slavendrijver. Maar heeft ze gelijk? Bestaan slechte mensen wel? Diep van binnen geloof ik van niet. En heb ik dus maar besloten het woord ‘lui’ uit mijn vocabulaire te schrappen.

Niemand is lui.

Jij dus ook niet. Maar misschien ben je wel:

1. Ongemotiveerd.

Dit bedoelen mensen vaak met: ‘je bent lui’. Maar net zo goed kun je zeggen: de taak is gewoon niet boeiend!

Oplossing: de taak leuker maken. Zet muziek op, doe het dansend, eet er een ijsje bij, doe het met een vriendin. Beloon jezelf als je klaar bent. Of doe het gewoon niet. Want zeg nou eerlijk: waarom zou je in hemelsnaam je kleren strijken of elke week de auto wassen?

2. Ongestructureerd.

Je hebt (nog) geen overzichtelijke planning gemaakt. Gevolg: alle honderden opties dwarrelen als stofdeeltjes rond in je hoofd. Je probeert ze te vangen, maar dat lukt niet. En dus zit je verlamd op de bank.

Oplossing: pak een vel papier. Schrijf alle opties op een rij. Verdeel grote klussen in kleine subtaken. Ga vervolgens na welke opties het belangrijkste zijn en zet daar een B bij. Bedenk welke taken prioriteit hebben en schrijf daar een P naast. Ga aan de slag met de taken waar BP bij staat. Zijn het er teveel en weet je al dat het niet op tijd gaat lukken? Dan heb je teveel op je bordje. Regel uitstel van deadlines of delegeer taken.

3. Moe.

Je hebt gewoon geen energie! Je hoofd is moe, of je spieren. Omdat je gisteren de hele dag heel hard naar je computerscherm hebt gestaard, of de auto hebt gewassen. Omdat je een ziekte of beperking hebt die jou continu uitput. Of omdat je al maanden op je tandvlees loopt en geen rust durft te nemen uit angst ‘lui’ te zijn.

Oplossing: gewoon lekker uitrusten! Health comes first. Want zonder je gezondheid kun je niks.

4. Bang.

Je hebt last van angst. Je bent bang om te falen bij de taak die je zou moeten doen. Of dat je dakloos zult raken, dat de hemel op je neer zal storten of dat je binnenkort over een bananenschil uitglijdt en nooit meer zal kunnen lopen.

Oplossing: geef jezelf niet op je kop, maar ga aan de slag met je angst. Spreek jezelf vriendelijk toe, schrijf op wat je dwars zit, ga na hoe realistisch je horrorscenario’s zijn of bel iemand op die je geruststelt. Ben je vaak bang, ga dan in therapie.

5. Somber.

De wereld is één groot zwart gat en alles is jouw schuld. Dat is niet waar, maar zo voelt het wel. Geen wonder dat er niks uit je handen komt! Het heeft toch allemaal geen zin.

Oplossing: lieverd, het heeft wél zin! En je bent helemaal goed zoals je bent. Je bent alleen in een zwart gat gevallen en daar moet je nu uit zien te klauteren. Ga iets leuks doen. Vind je nu niks leuk, doe dan wat je vroeger leuk vond. Ga na of er misschien verdriet, angst of boosheid achter je somberheid zit, en geef die emoties de ruimte. Ben je lange tijd somber, dan heb je misschien een depressie. Zoek hulp van een psycholoog!

6. Creatief.

Mensen met veel ideeën voelen zich vaak lui. Waarom? Omdat ze van hun honderden ideeën maar drie of vier kunnen uitvoeren.

Oplossing: realiseer je dat je minstens twintig levens nodig hebt om ál jouw ideeën te realiseren. Logisch dus dat de meeste ping-geluidjes in je hoofd nooit uitgroeien tot een plan van vlees en bloed. Probeer eens om je ideeën bij te houden in een schriftje of je telefoon. Pik er elke maand één of twee uit en ga daarmee aan de slag. Voel je niet schuldig over de rest.

7. Aan het genieten.

Je zou het bijna vergeten in onze calvinistische, neoliberale maatschappij, maar genieten is goed! Leuk! Fijn! Vooruit, als het je helpt wil ik je er best even aan herinneren dat genieten heel goed is voor je gezondheid, je relatie, je concentratie, je bloeddruk enz. Maar kom op, zeg. We zijn toch niet op aarde om de hele tijd maar nuttig te zijn!

Oplossing: geen. Genieten is namelijk geen probleem 😊 Natuurlijk, als je een deadline hebt is op een terras hangen met een biertje niet altijd even handig. Maar voel je alsjeblieft niet lui telkens wanneer je geniet van het leven.

Geen slecht mens

Nu ik deze lijst heb gemaakt, voelt ‘lui’ niet meer zo naar. Want of ik nou somber, angstig, ongestructureerd of aan het genieten ben: een slecht mens ben ik niet. Natuurlijk is het vervelend als ik iets moet doen, en het niet lukt. Maar met boos worden op mezelf heb ik nog nooit iets opgelost. In tegendeel: daar word ik juist somber van, en juist dat legt me lam. De beste oplossing is altijd: praktisch denken en lief zijn voor mezelf.

Herken jij dit? Met welke andere woorden zou jij ‘lui’ willen vervangen?